Radi se o nedavno donešenoj odluci Kasacionog suda broj 46070 koju je 28.novembra objavila jedna novinska agencija. Odluka se odnosi na prekršaj favorizovanja neregularnog boravka stranaca i to posebno što se tiče izdavanja stanova tzv.”klandestincima”. Naslov koji je objavila agencija je sledeći: “Kasacioni sud: nije prekršaj izdavati stan klandestincima.”
Iskreno da Vam kažem malo sam se začudio kada sam pročitao ovaj naslov zato što izdavati stan osobama koje tajno borave nije nikada ni bio prekršaj, kao što nikada nije bio prekršaj ni izdavati sobu u hotelu, jer zakon ne nameće obavezu vlasniku stana, hotela ili kampa da traži da mu stranac pokaže dozvolu za boravak, nego samo neki od ličnih dokumenata koji naravno važe; pasoš na primer. Zakon međutim nameće obavezu da se boravak stranca mora prijaviti lokalnim vlastima javnog reda, ali ne uzimajući u obzir postojanje ili ne postojanje redovne dozvole za boravak iz bilo kojeg motiva.
Ovo je zakon koji oduvek važi i koji je između ostalog Zakon Bossi-Fini minimalno modifikovao.
Zakon Bossi-Fini je modifikovao samo kazne za one koji ugošćavaju stranca, a ne prijavljuju njegov boravak. Član 7 Jedinstvenog Teksta o doseljeništvu stabiliše da: “Onaj ko ugosti stranca – besplatno ili tražeći novac – pa bio on i rođak, ili ga prihvati pod sosptevnom odgovornošću, tj. istoj osobi ustupi ili proda nekretnine koje se nalaze na državnoj teritoriji, ima obavezu da u roku od 48 sati podnese pismenu prijavu lokalnim vlastima javne sigurnosti. Prijava – precizira stav 2 istog člana 7 – znači izneti opšte podatke osobe koja ugošćava, opšte podatke stranca-gosta, broj njegovog pasoša ili lične karte, tačnu adresa stana koji se izdaje ili u kojem je isti gost ili gde radi.” Tačka!
Nigde se ne govori o proveri dozvole za boravak, jer ista ne treba da se navede u prijavi o ugošćavanju (prijava o ugošćavanju ostaje ista, bez obzira da li osoba ima ili nema dozvolu za boravak). Ono što se razume jeste da vlasnik stana ili hotela ili onaj ko ugošćava stranca nema pravo ni da zatraži njegovu dozvolu za boravak, jer je stranac u ovom slučaju gost. Ima pravo da zatraži samo ličnu kartu i ništa više.
Dakle jedina modifika uvedena članom 7 Zakona Bossi-Fini se odnosi na kazne. Kršenje gore navedenog člana podrazumeva administrativnu sankciju koja podrazumeva plaćanje novčane kazne koja iznosi od 160,00 do 1.100,00 euro. Ništa više. Zbog toga nas čudi naslov koji su stavile novinske agencije, a koji se odnosi na odluku Kasacionog suda prema kojoj nije prekršaj iznajmljivati stan tzv.“klandestincima”. Ponavljamo: iznajmljivanje stana ili sobe u hotelu ili ugošćavanje tzv.klandestinca nikada nije predstavljalo prekršaj.
Ako pogledamo malo bolje vidimo da je situacija koju u ozbir uzima Kasacioni sud drugačija, jer je prva sekcija istog suda odlukom broj 46070 stabilisala pravilo po kojem ustupiti stan osobi koja nije u regoli ne predstavlja prekršaj, osim ako kirija nije mnogo viša od kirije koja se normalno traži od osoba koje su u regoli; dakle ako se na evidentan način otkrije, po ponašanju subjekta, da je isti odgovoran za iskorišćavanje ilegalnog boravka nekog stranca i da svesno favorizuje njegov neregularan boravak na italijanskoj teritoriji.”
Što se toga tiče član 12 stav 5 Jedinstvenog Teksta o doseljeništvu (norma koju Zakon Bossi-Fini nije modifikovao) predviđa da, van ostalih pretpostavki predviđenih članom 12, oni koji favorizuju “tajno” doseljeništvo, koje podrazumeva izvlačenje koristi iz ilegalnog boravka stranca ali u radnom ambijentu, a koje se između ostalog kažnjava ovim članom, se kažnjavaju zatvorom sve do četiri godine i novčanom kaznom do 30.000,00 euro. Međutim ova pretpostavka se ne odnosi na situaciju onih koji ugošćavaju ili iznjamljuju stan osobi koja boravi u neregularnim uslovima, jer je tako nešto jasno specifikovana situacija, tj.nepravedno iskoristiti neregularan uslov boravka stranca tražeći od istog da plati kiriju koja je viša od normalne što znači svesno iskoristiti njegov ilegalan boravak. Ono što se dakle kažnjava nije toliko činjenica ugostiti “klandestinca” nego iskoristiti ga.
Praktičan primer – Agencija koja iznajmljuje sobe naplaćuje osobama koje regularno borave 100,00 euro mesečno za krevet, dok tzv.”klandestincima” krevet naplaćuje 500,00 euro ne prijavljujući njihov boravak kao što je predviđeno zakonom. U tom slučaju se govori o favorizovanju tajnog boravka stranca (koje samo po sebi automatski ne predstavlja prekršaj), jer nije podnešena prijava o ugošćavanju osobe koja je bez dozvole za boravak. U svakom slučaju se radi o favorizovanju “tajnog” boravka s ciljem iskoristiti osobu, tj.izvući korist i to se vidi iz činjenice što ova osoba mora da plati mnogo više od drugih, dakle korist koja se izvlači iz neregularnog uslova boravka stranca.
U ovakvim situacijama je predviđena kazna od četiri godine zatvora i novčana kazna od 30.000,00 euro, ali se radi o situaciji koja je drugačija od ugošćavanja stranaca.
Probajmo da zamislimo situacije koje se češće javljaju i u kojima je osoba bez dozvole za boravak ugošćena, a njen boravak nije prijavljen odgovornim vlastima. Dakle ne izvršiti obavezu podnošenja prijave o ugošćavanju još uvek ne predstavlja definisanu kaznu.
Legalne pretpostavke
Postoje mnogo pretpostavki koje su perfektno legalne ili koje u najgorem slučaju izlažu osobu riziku čiste i jednostavne sankcije administrativnog tipa.
– Besplatno ugošćavanje osobe koja nema dozvolu za boravak: u ovom slučaju nismo sigurno pred utvrđivanjem uslova neregularnog boravka, zato što ne postoji opravdano iskorištavanje gosta i to što gazda eventualno nije obavestio lokalne vlasti javne sigurnosti o prisustvu ove osobe ne predstavlja prekršaj, nego čisto administratitvno kršenje zakona (uređeno članom 7 Jedinstvenog teksta koje predviđa novčanu kaznu od 160,00 do 1.100,00 euro).
– Boravak u iznajmljenom stanu, sobi ili u hotelu: obično se zbog ne podnošenja prijave o ugošćavanju primenjuje prethodno citirana administrativna kazna, a ne kazneni proces, zato što se isti pokreće samo u slučaju nepravednog iskorišćavanja neregularnog uslova boravka stranca. Dakle i u slučaju stana koji je izdat strancu bez dozvole za boravak i koji nije prijavljen se primenjuje samo administrativna kazna u već navedenoj meri nemajući naravno mogućnost izlaska na sud kada se verifikuje da je iznos kirije koju plaća osoba iznos koji se primenjuje na tržištu, tako da ne postoji dokaz o neopravdanom iskorišćavanju neregularnog uslova boravka.
Ovo je u suštini princip koji je potvrdio Kasacioni sud iako, za neke, predstavlja vest činjenica što iznajmljivati stan tzv.”klandestincima” nije prekršaj.
Moramo sve u svemu da se utešimo činjenicom što na svu sreću postoji zakon, tj.magistratura koja normalno smatra da obična administrativna neregularnost ostaje takva tamo gde ne postoji kazna predviđena zakonom.