Spis unutrašnjeg ministarstva od 1.juna 1004.god. govori o posebnoj situaciji profesionalnih bolničara koji su, na osnovu Člana 27 Jedinstvenog teksta o doseljeništvu, ovlašćeni da uđu u Italiju kako bi sklopili radne ugovore na određeno vreme.
Iako sadrži svega nekoliko redova, spis pojašnjava koju vrstu radnog ugovora potpisuju profesionalni bolničari i sagleda posebne radne vrste koje su nabrojane u Članu 27, ali koje, kao što je poznato, ne spadaju pod “režim” kvota (dekret odliva).
Radi se o radnim ugovorima koji se potpisuju u posebnim situacijama, ali ne zavise od sistema kvoti; to su dakle ugovori koji se mogu skopiti bilo kojeg momenta u godini i radi kojih radnici stranci mogu da uđu u Italiju bez obzira da li ulazne kvote postoje ili ne.
Kao što je poznato, Zakon Bosi-Fini je modifikovao Član 27 Jedinstvenog teksta dodajući dugačkoj listi posebnih radnih tipologija radne ugovore koje potpisuju profesionalni bolničari koju se prihvataju u privatne i javne zdravstvene strukture. Kategorija profesionalnih bolničara je dakle van sistema kvoti, a potrebno je ovlašćenja koje mora da zatraži i davalac posla (van sistema kvoti) ne učestvujući u famoznoj “trci ko prvi stigne da preda zahtev” nakon objave Dekreta odliva.
Spis dalje precizira da se dozvola za boravak, izdata profesionalnim bolničarima koji su na osnovu Člana 27 podneli zahtev Ministarstvu zdravlja i ovlašćeni su da uđu u Italiju, može produžiti. “Smatramo – kaže se u spisu – da se boravišna dozvola može obnoviti ukoliko postoje dokumenti koji su predviđeni zakonom (misli se na Član 40 pravilnika o primenama, dakle na postojanje radnog ugovora) produžujući radno ovlašćenje za period koji ne traje više od radnog odnosa na određeno vreme i ne duže od dve godine.”
Drugačije rečeno, spis kaže da osoba koja je u Italiju došla kako bi radila kao profesionalni bolničar i koja je dobila ovlašćenje, dakle boravišnu dozvolu na određeno vreme, može svakao da produži i boravišnu dozvolu ako obnovi radni ugovor na određeno vreme ili ga produži.
Ovo pojašnjenje bi u stvari moglo definitivno da važi za sve posebne radne vrste navedene u Članu 27, u smislu da činjenica što su ove radne vrste van procedure koja je predviđena zakonom, tzv.sistem kvoti, ne znači da boravišna dozvola mora da ima ograničeno trajanje i da se ne može obnavljati.
Radi se o posebnim radnim vrstama koje normalno podrazumevaju sklapanje privremenog radnog ugovora na određeno vreme, ali u principu nije isključeno da bi figure ovlašćene za ulazak u posebnim slučajevima mogle zatim da produže radni ugovor, pa samim tim i boravišnu dozvolu. Jedino ograničenje jeste što se radi o osobama koje mogu da obnove samo radni ugovor na osnovu kojeg je ovlašćen ulazak.
Oni, koji su u Italiju ušli sa boravišnom dozvolom na osnovu Člana 27, ne mogu da iskoriste boravišnu dozvolu kako bi vršili neku drugu radnu aktivnost. Boravišna dozvola se dakle još manje obnavlja ako se vrši aktivnost koja je drugačija od aktivnosti za koju se prvobitno dobilo ovlašćenje.
To znači da osoba koja dolazi kao profesionalni bolničar može da obnovi boravišnu dozvolu samo ako obnovi radni ugovor radi vršenja aktivnosti profesionalnog bolničara, a ne neke druge aktivnosti.
Isto važi i za ostale radne tipologije navedene u Članu 27 kao što su:
– upravnici ili visoko specijalizovan personal udruženja sa sedištem ili predstavništvom u Italiji;
– lektori na fakultetu (koji su na razmeni ili oni koji predaju maternji jezik);
– profesori na fakultetu i istraživači koji u Italiji imaju akademske zadatke ili vrše istraživanje na fakultetu;
– prevodioci;
– osobe, koje su ovlašćene na boravak iz motiva profesionalnog formiranja, privrememeno idu na praksu ili obuku;
– radnici u organizacijama ili preduzećima sa sedištem u Italiji koji su, na zahtev davaoca posla, privremeno došli u Italiju kako bi ispunili posebne ili specifične zadatke na određeno vreme;
– mornari;
– zavisni radnici koje plaćaju strana preduzeća, a koji se privremeno nalaze u Italiji kako bi vršili zadatke za račun preduzeća sa sedištem u inostranstvu.
Samo neke kategorije ovih radnika sklapaju radne odnose koji su po definiciji privremeni i ne mogu da traju duže vreme.
Kao posledica toga, unutrašnje ministarstvo je pojasnilo pravilo – što se moglo učiniti i pre – koje se odnosi na mogućnost produžiti radni ugovor, pa samim tim i boravišnu dozvolu. To je mogućnost koju bi mogli da iskoriste skoro sve gore navedene radne vrste, uključujući tu i umetnike, novinare ili radnike u cirkusima.
Jedina stvar koja je sigurna jeste da ne postoji mogućnost promeniti vrstu posla.
Obratite međutim pažnju. Iako su profesionalni bolničari navedeni (na osnovu modifike Člana 27 Jedinstevnog teksta uvedene Zakonom Bosi-Fini) među kategorije radnika koji mogu da uđu u Italiju ne koristeći kvote, ne znači da bi mogli da budu prihvaćeni koristeći čak i sistem kvoti. U ovom slučaju postoji mogućnost zaposliti bolničara na neodređeno vreme i dozvoliti mu da promeni posao, davaoca posla i normalno produžava boravišnu dozvolu.
Što se kategorije bolničara tiče, činjenica prihvatiti ih ne koristeći kvote – uz ograničenja koja smo specifikovali – ne znači prihvatiti ih koristeći čak i kvote, praveći dakle od ove figure normalne radnike koji imaju mogućnost da promene davaoca posla, da obnove boravišnu dozvolu u Italiji, bez ograničenja, i primorati ih da održavaju “originalni” radni odnos sa davaocem posla. Ovakva situacija bi mogla da dovede do ucena i pritiska u odnosu na radnike koji moraju da znaju da u momentu u prekida radnog odnosa sa davaocem posla, koji je podneo zahtev za prihvatanje, nemaju mogućnost da zadrže, niti da produže boravišnu dozvolu.