Ministarstvo unutrašnjih poslova tj.Centralna direkcija službi za glasanje je izdala spis koji govori o aktivnom i pasivnom pravu na glasanje državljana «ekstrakomunitaraca».
Ministarstvo je primetilo da je u društvu, za razliku od onog koje se bavi politikom, sazrela potreba preći sa reči na dela; ne prepoznati dakle «apstraktno» pravo na glasanje, kao pravo koje je najavila jedna politička snaga u vladi, nego kao pravo koje počinje da se praktikuje.
Mnoge opštine iznose istorijski zrelu mogućnost davanja državljanstva hiljadama osoba koje već duže vreme žive u Italiji, koje učestvuju u životu grada, koje doprinose gradu svojim radom i koje su svojim dugogodišnjim prisustvom promenile izgled naših gradova i naših kvartova. Problemi su naravno postojali na početku, ali je baš učestvovanje svih komponenata jedan od instrumenata vođenja politike integracije.
Učestvovanje mnogih doseljenika, koji predstavljaju ekonomski i izvor kulture, je od velike važnosti kako se ne bi stvorilo društvo koje ne vidi i ne čuje nove potrebe i nove kulturne promene…
Spis, koji je evidentno izazvao zabrinutost u vladi nakon brojnih inicijativa mnogih opština koje žele da modifikuju statute i pravilnike i uvedu pravo na glasanje, gleda negativno na mogućnost državljana «esktrakomunitaraca» da glasaju na administrativnim izborima gde se biraju opštinski organi (savet kvarta, opštine itd.) koji su uređeni statutom i opštinskim pravilnicima.
Kao da se kaže zaustaviti sve opštine koje izrađuju predloge za modifiku glasačke prakse, predloge koje podržavaju i ekipe pravnika koji uživaju veliki ugled na ovom polju.
Radi se o ambicioznim projektima koji će sigurno izazvati negodovanje i zna se da, pored prepreka različite prirode, političke, pravne ili birokratske, ovaj spisi nije ništa drugo no prva opomena.
Šteta što u ministarstvu zaboravljaju da se među tekstovima koje je odobrio Evropski parlament nalazi i rezolucija, donešena u januaru 2004.god., koja uzima u obzir sve sporazume i direktive koje je prihvatila Komisija i koja, među svoje najvažnije elemente na temi doseljeničke politike, uključuje i koncept državljanstva.
Rezolucija poziva zemlje članice da garantuju nediskriminantne uslove u materiji državljanstva i iznosi potrebu dozvoliti strancima da «imaju status koji predviđa prava i obaveze ekonomske, društvene i kulturne prirode, podrazumevajući tu i pravo na glasanje na opštinskim i evropskim izborima.» Pored toga iznosi važnost državljanstva kako bi se dao smisao društvenoj pripadnosti i integraciji.
Smatram dakle da je spis kasno objavljen. Sada više nije moguće zaustaviti mašinu koju prihvata civilno društvo u svoj svojoj složenosti (državljani Italije i stranci) i političari koji su na čelu opština.
Doprineti stvaranju sistema za efektivno učestvovanje aktivirajući osnovno pravo i videti sve to u širem kontekstu u odnosu na manjine i kulture znači učestvovati u bici za civilizovanost radi izgradnje zajedničkog života koji zasniva svoje biće na uslovu jednakosti dajući realnu moć i glas novim građanima.